N.A.H. NIET AANGEBOREN HERSENLETSEL
HET IS NIET ALTIJD WAT HET LIJKT.
Het is niet altijd wat het lijkt.
Lieky van der Velden
Mail: liekyvandervelden@live.nl
UITGEVER: Lieky van der Velden
Inderdaad, het is niet altijd wat het lijkt.
Aan mij is niets te zien. Niet te zien dat ik een herseninfarct heb gehad. Maar dat wil niet zeggen dat ik nergens last van heb. Deze ziekte zet je leven wel OpZijnKop!!
Boekje is uitverkocht daarom is het hier te lezen.
Wie is Lieky van der Velden?
Ik ben in 1953 geboren en getogen in Valkenburg (ZL).
Informatie en eigen ervaringen doorgeven is altijd de rode-draad in mijn leven geweest; “Hoe NU Verder?”
Ik ben er altijd van overtuigd geweest, alles wat ik mijzelf heb aangeleerd en geïntegreerd heb in mijn dagelijkse leven, kan ik ook andere mensen leren.
Dit is mijn verhaal:
In september 2012 heb ik een herseninfarct gehad. Midden in de nacht werd ik wakker omdat ik mij ziek voelde (griepgevoelens). Toen ik uit mijn bed stapte viel ik. Ik kroop naar de badkamer want ik voelde mij ziek worden en daarna kroop ik weer in mijn bed. Ik kon niet goed nadenken. Ik voelde wel “er klopt iets niet, waarom functioneert mijn arm, hand en been niet?” Maar ik was te veel in de war om te kunnen begrijpen wat er met mij gebeurde. Geen idee wat mij was overkomen. In het ziekenhuis kwamen ze erachter dat ik een herseninfarct had gekregen. Zo verward als ik was begreep ik wel dat ik mijn hersenen weer in verbinding moest brengen met mijn voeten. Daarom ging ik de hele tijd uit mijn bed. Ik kon toch niet slapen en ging heel bewust lopen.
Het lopen ging heel bewust; ik hield mijn denken heel alert met waar ik mee bezig was. Heel bewust mijn hak, zool en tenen op de grond voelen. Dat deed ik de hele tijd. De verlammingsverschijnselen trok- ken heel langzaam weg.
Omdat ik volgens de regeltjes vooruitgang boekte werd ik na 2 dagen uit het ziekenhuis ontslagen. Met 4 verschillende tabletten en een handdruk mocht ik naar huis met de boodschap, “U hoeft niet meer terug te komen.”
Nou, daar zat ik dan. Verward en vroeg mij af, en NU? Niemand heeft tegen mij gezegd: U heeft revalidatie nodig.
Ik ben zelf op onderzoek gegaan op internet naar informatie, wat is mij eigenlijk overkomen? Door mijn hersenletsel is scrollen vergif voor mijn hersenen. Maar wat moest ik dan? Ik wilde begrijpen wat ik moest doen om mijzelf te helpen. Zo gingen enkele dagen, weken en maanden voorbij dat ik thuis zat verward opzoek naar info.
In januari, bijna 4 maanden later bedacht ik, ik maak een Facebook- pagina aan, met een oproepje: “Wie heeft ook hersenletsel?” Al snel kwamen reacties binnen. Daar was ik blij mee. Ik schrijf met lotgenoten om ervaringen te delen en feedback te geven omdat ik weet hoe belangrijk het is om contact te hebben met mensen die hetzelfde ervaren en meemaken net als jij. Ik ben er van overtuigd dat informatie inzicht geeft en inzicht geeft begrip en dat willen wij allemaal.
Mijn Facebook pagina was een schot in roos. Binnen 6 jaar waren er meer dan 6.000 leden. https://www.facebook.com/groups/1531465843770226 Hersenletsel/Nah/restverschijnselen en hoe nu verder? Inmiddels februari 2023 8600 leden. Dat is heel veel, maar dat wil ook zeggen dat er veel behoefte is aan informatie en contact.
Restverschijnselen
Met een herseninfarct/bloeding heb je ook restverschijnselen. Het is bij sommigen niet te zien. Maar dat wil niet zeggen dat ze nergens last van hebben. Niet iedereen kan het goed uitleggen en wil of kan er over praten. Andere mensen willen juist weten wat iemand voelt als hij/zij last heeft van restverschijnselen.
Als de mensen om ons heen NIET weten wat het is waar je last van hebt, is het moeilijk voor ze om dat te begrijpen.
De beschadiging die is gemaakt, blijft. Restverschijnselen zijn hele nare bijverschijnselen waar je mee moet leren leven. Voor de lotgenoten zijn de beschrijvingen van deze lasten meestal herkenbaar. Bij de ene meer dan bij de ander, maar allemaal hebben we restverschijnselen die niet prettig zijn.
Wat zijn mijn restverschijnselen? Vermoeidheid. Als ik erg moe ben is het alsof alles weer terug begint te komen. Het komt regelmatig voor dat ik slechte dagen heb. Dan voel ik dat er iets niet goed is in mijn hoofd en lichaam. Het voelt als een soort druk op mijn hoofd. Het is net geen pijn. De kracht in mijn lichaam is dan maar voor de helft. Het is niet zelden dat dingen uit mijn handen vallen of dat ze ik omstoot, omdat mijn reactie een seconde te laat is. Ik kan niet goed meer nadenken en heb evenwichtsstoornis. Overdag en in de nacht ben ik dan onrustig. Kan mij nergens op concentreren. Ik kan niet goed tv kijken, doordat de beelden voor mijn ogen te snel heen en weer bewegen. Hier word ik duizelig van. Door snel mijn hoofd van rechts naar links te bewegen, voel ik evenwichtsstoornis. Snel op- staan geeft hetzelfde gevoel. Het belet mij om normaal te kunnen functioneren.
Ik ben onrustig, ongeduldig en snel geïrriteerd. Ik kan op internet niet snel dingen uitzoeken of scrollen. Dan draaien mijn hersenen overuren en voelt het alsof ik meedraai. De ondertiteling van een film op tv kan ik niet meer volgen, het geluid is 10x versterkt en irritant en ik schrik veel sneller. Ik voel dat mijn lichaam vaker verstijft van de spanning, vooral mijn kaken en nekspieren. Mijn innerlijk leven is een achtbaan. Soms hebben mijn hersenen kermis. Het is alsof er water in mijn hoofd zit en beweegt. Te veel drukte, te veel lawaai kan ik niet tegen. Mijn tong is een seconde te laat, waardoor ik over mijn eigen woorden struikel. Ik kan niet meer op namen komen en vergeet heel snel wat ik wilde doen of wilde zeggen. Dan erger ik mij.
Mijn energie is weg. Dan ben ik sloom en futloos. Soms een dag, soms meerdere dagen. Er zit niets anders op dan wachten en mijn tijd zien door te komen met rusten en ontspannen. Na een goede nachtrust kom ik weer langzaam bij en later voel ik mij weer beetje bij beetje normaal worden.
16
Voortdurende veranderingen
Het is een proces van voortdurende veranderingen maar net niet genoeg.
De eerste tijd van je hersenletsel ben je in de war. Wat is mij overkomen? Je hebt meer rust nodig en die moet je ook toe laten. Na een tijd: merkt je verbeteringen. Dan komt de tijd dat je teveel gaat ondernemen. En dan ga je merken: zo werkt het toch ook niet. Je hebt dan het gevoel je komt niet verder vooruit. Maar dat is wel wat jij wilt. Je raakt gefrustreerd en teleurgesteld in je vorderingen. Je hebt er genoeg van en wil nu dat het overgaat.
Maar zo werkt het niet. Het is ook zo dat er in de eerste tijd veranderingen zijn en verbeteringen. Later veranderen die veranderingen weer. Je kijkt natuurlijk steeds meer uit naar verbeteringen en dan gaat je opvallen dat er andere dingen zijn bijgekomen. Dat is de grootste herkenning voor ons lotgenoten. Jij gaat steeds meer op- merken. bv. dat er kleine terugvallen zijn, waarvan jij had gedacht die zijn over en weg. Maar bij moeheid treden die weer op. En omdat je steeds meer gaat doen, ben je ook weer vaker moe terwijl jij dat niet wilt. Dat je dingen uit de handen laat vallen, en dat komt omdat we toch stilletjes steeds iets sneller zijn geworden, richting het oude patroon. Maar die ligt in deuk. Nu is het leren om tussen de regels door jouw beperkingen steeds beter te leren kennen. Ontdekken, noteren en doorgaan. Maar rust en aanpassen zal vanaf nu bij je da- gelijkse leven horen. Als jij beseft dat het nooit meer wordt zoals het was en weet dat jij jouw beperkingen beter serieus kan nemen en jij je moet aanpassen, leeft het een stuk makkelijker.
Hou het voor jezelf eens in de gaten zodat je sneller de symptomen herkent. Jij kan je dan ook sneller in evenwicht brengen.
19
Als een dief in de nacht
Kwam jij bij mij geheel onverwachts.
Bracht mij verwarring en angst. Ik wist niet meer wat te doen.
Voortdurend moet ik mijzelf tot de orde roepen.
Mijn lichaam lijkt niet meer van mij,
Zo ook mijn hersenen reageren niet, Zoals het hoort te zijn.
Hier zit ik dan te wachten, Stilletjes in gedachten.
Midden in de nacht staat mijn leven op z’n kop.
Ik laat het er niet bij zitten, Ik kom er weer bovenop.
Mijn leven wil ik terug zoals het was, Voor dat jij kwam in deze nacht. Die mij een herseninfarct bracht.
Als een dief in de nacht.
22
De onzichtbare gebreken zichtbaar maken en anderen uitleggen, hoe
het werkelijk met je is.
Jullie hebben waarschijnlijk ervaren dat mensen niet aan je zien dat
jij ziek (beperkt) bent. Ze zien alleen je buitenkant. Je innerlijke kant
is ook een leven, maar dat is voor anderen onzichtbaar. Dat is alleen
door jou te ervaren. Restverschijnselen en overprikkelingen worden
helaas nog steeds onderschat. Niet weten is ook onzekerheid, onrust,
onbegrip en onmacht. Sommigen storen zich eraan dat ze niet of
nauwelijks begrepen worden door een ander. Soms komt dit door
gebrek aan informatie.
Informatie schept duidelijkheid en inzicht, en daardoor meer begrip.
Vertel jij een ander niet wat er met jou aan de hand is, dan mag je
eigenlijk ook niet verwachten dat die persoon jou begrijpt.
Blijf vertellen hoe het met je gaat, zodat een ander op de hoogte is
van jouw situatie. Denk hier eens over na. Je kunt op verschillende
manieren jouw verhaal vertellen. Wanneer je informatie geeft, dan
spreek je op een andere manier dan wanneer je bijvoorbeeld over
jouw emoties vertelt (klaagt). Vertel in het algemeen over een hersen-
letsel en restverschijnselen die onzichtbaar zijn voor iemand anders.
Let maar eens op; spreek jij over hoe moeilijk het voor jou is en dat
het een drama is, dan is de aandacht van de mensen snel over. Maar
vertel jij om informatie te geven hoe het met je is en hoe jij hiermee
omgaat, dan blijft de aandacht langer hangen.
Je kunt bv. vertellen dat jij jouw leven nu moet aanpassen aan de
beperkingen die je door de restverschijnselen hebt en hoe je dat doet.
Dat je niet alles op een dag kan doen. Ook niet 2 dingen tegelijk. Dat
je niet meer tegen drukte en lawaai kan.
Dat je soms slechte dagen hebt en alleen maar rust nodig hebt om bij
te komen dat je anders over je grenzen gaat zodat je energie nergens
te vinden is. En dat je de hele verdere dag en de dag erna sloom en
futloos bent. En dat je soms betere dagen hebt.
Dat je structuur in je leven nodig hebt; een goede dagstructuur en
weekstructuur en structuur in al je activiteiten. Dat structuur in je
dagelijkse leven je op gepaste afstand houdt van je grenzen.
Dat je soms emotioneler dan anders bent en dat je elk moment in
tranen kunt uitbarsten. Je verwardheid, je concentratieproblemen
die je hebt en de vermoeidheid ook slopend voor je zijn. Dag in dag
uit houdt het je bezig om de dag goed door te komen. Je weet nooit
van te voren wat voor een dag het vandaag voor je zal zijn. Je kan
gerust vertellen dat het moeilijk voor je is, maar vertel dit nadat je de
informatie hebt opgenoemd over hoe jij je leven moet aanpassen aan
je huidige situatie. Als die informatie er is, dan heb je steeds minder
van die moeilijke vragen of situaties waar onbegrip de overhand
heeft. Hoe meer jij vertelt over jezelf en hoe jij hiermee omgaat, hoe
beter het ook voor die ander te begrijpen is.
Daardoor wordt het makkelijker om met die restverschijnselen te
leven.
26
Komt mijn eigen IK ooit nog terug?
Helaas krijg ik geregeld de vraag: “Word ik wel weer zo als zoals ik
voorheen was?”
Met een wanhopige blik in de ogen kijken ze mij aan, hopend op een
geruststellend antwoord.
(alsof ik zou kunnen beloven (!!): Ja, het komt goed……….:)
Helaas, ik moet je teleurstellen.
Het is wat het is en daar moeten jij en ik en wij lotgenoten het mee
doen.
Maar als je er het beste uithaalt is er mee te leven.
Ik ben er van overtuigd, als je iets niet begrijpt is het moeilijk te ac-
cepteren, als je niet kan accepteren is het net zo moeilijk voor je om
hiermee om te gaan in je verder te ontwikkelen.
Mensen die verder willen en ook accepteren dat het IS zoals het IS en
kijken naar wat ze al bereikt hebben, gaan beter met hun situatie om.
Het leeft een stuk makkelijker.
Nee, je oude eigen IK komt niet meer terug. Maar wel anders. En
anders is nog niet klaar. Dat kan allemaal nog verbeteren en verande-
ren. Maar dat heeft tijd nodig en rust in je leven en natuurlijk een
goeie instelling van positieve gedachten.
27
Stemmingswisselingen
Je stemming vliegt plotseling van het ene gevoel over naar het ande-
re. Net alsof jij er geen rem op hebt en soms niet eens in de gaten
hebt wat er werkelijk met je gebeurt en het ook niet kunt stoppen.
Helaas heb je daar geen knopje voor om het te bedienen als je er van
af wilt.
Dat kan ook komen door TE druk bezig te zijn geweest.
TE veel, TE lawaaierig, TE veel licht. TE veel doen, eigenlijk overal
waar TE voorstaat is TE VEEL voor je. Soms komt die uitlaatklep ook
pas later. En jij vraagt je af: “Wat is dit en waar komt het vandaan?”
Nou en later,……… hoe kom je er van af?
Eerst moet je herkennen dat je dit soms of vaker overkomt. Er zit
meestal een patroon in. En een patroon dat je kan doorbreken.
Je raakt overprikkeld en dan gaat van alles met je gebeuren waar je
soms niets aan kan doen of misschien niet eens in de gaten hebt.
Ik waarschuw vaker lotgenoten om de restverschijnselen in de gaten
te houden zodat je niet overprikkeld raakt. Want anders gaat het
vaker mis. Helaas.
Maar er is dus wel iets aan te doen.
Leer jezelf goed op je symptomen van prikkels letten en houd je dan
aan de regels die ervoor zijn om het niet verder te laten escaleren.
Nog liever om het te voorkomen.
Het is niet makkelijk maar wel mogelijk.
Je partner kan je helpen als jij je laat helpen om ook op te letten
wanneer het voor jou TE wordt.
Je raakt overprikkeld en alleen met rust en stilte om je heen krijg je
weer langzaam tijd om bij te tanken.
Maar er is wel mee te leven als jij jezelf leert op jezelf te letten, waar-
door je dit kunt voorkomen.
29
Als de stille getuige eens kon vertellen………
Er is zo veel door mij heen gegaan.
Gevoelens die ik niet vertelde.
Emoties die mij teveel werden.
Negatieve ervaringen opgedaan.
Positieve bij blijven stilstaan.
Het geschreeuw dat niemand hoort.
Tranen over de wangen die niet gezien worden.
De angst die je lamlegt.
Nachten die maar niet voorbij gaan.
Waar is een hand die wordt toegereikt?
Schouder om op uit te huilen.
Gesprekken die gevoerd zijn.
Woorden die maar niet uit over de lippen komen.
Armen die gesloten bleven.
Benen die niet meer te gebruiken zijn.
Een eenzaam gevoel dat je kippenvel bezorgt.
Het verdriet dat maar niet overgaat.
Uren in gedachten verzeild
Dagen, weken en maanden van afwachten
Jaren zijn voorbij gegaan.
Samen met een stille getuige……………..
32
Overbelast? Kan dat? Ja, dat kan!
Ik had niet in de gaten dat ik mijn hersenen overbelastte. Het sloop als een dief in de nacht bij mij binnen. Tja, die laptop en die flitsende bewegende beelden voor mijn ogen. Ik was lange tijd erg geconcentreerd op het scherm bezig. En te lang doorgegaan. Toen kreeg ik uit het niets overal last van. Alles werd versterkt.
Er waren momenten dat ik niet meer goed kon zien. Dat ik mij niet kon concentreren op wat er om mij heen gebeurde. Ook een gesprek volgen was lastig. Ik moest telkens vragen: “Wat zei je als laatste?”. Als ik mijn hoofd knikte of te snel bewoog tolde mijn hele hoofd. Dat was dan ook te zien aan mijn gezichtsuitdrukking.
.
Ik merkte dat ’s morgens, na een goede nachtrust, alles rustiger was in mijn hoofd. Maar rond 11 uur was alles weer aanwezig en dat bleef de hele dag hangen. Mijn grootste angst was of dit zo bleef. Mijn hersenen had- den kermis. En mijn lichaam voelde alsof ik in een achtbaan zat.
Het geruis in mijn hoofd -als een fabriek zonder pauze- het gaf mij geen rust. De negatieve gedachten probeerden mij steeds te over- meesteren. Dat wilde ik zeker niet laten gebeuren. Met pijn en moeite sleepte ik mij deze dagen en weken strompelend door. Als ik naar bed ging was ik toch wel bang voor hoe ik morgen wakker zou worden. Sta ik wel op? Wat naar. Ik vroeg mij af waar komt dit vandaan en hoe ik er vanaf kom. Wat kon ik doen?
Ik moest beter op mijzelf letten en leren met mijzelf om te
gaan. Overdag rusten was voor mij niet slapen, maar stilte in huis en rustig stil zitten. De pc zoveel mogelijk uitlaten. Dat felle licht van mijn laptop-scherm was niet goed voor mijn ogen. Ik heb het wel al gedempt. De lichten in mijn huis ook gedempt. De tv zoveel mogelijk uit. En als ik toch tv keek, dan hield ik rekening met welk programma ik kon zien. Geen reclame, want dat is geflikker voor mijn ogen. Geen drukke films, want dat zijn te veel bewegende beelden.
Ook wilde ik liever geen bezoek. Het is mij allemaal te druk om mij heen. Eigenlijk zat ik maar wat in de kamer in een stoel. Kijken hoe ik deze dag doorkom. Stilte was eigenlijk het enige dat ik kon verdragen.
Nare herinneringen, sommigen hebben een rugzak vol.
Wat moet je ermee? Het kunnen meelifters zijn. Meelifters zijn op- dringerige nare gedachten die je stress en negatieve energie bezorgen. Gevoelens van, niet lekker voelen, een druk op je voorhoofd, misselijk, futloos, geen energie hebben. Depressief zijn, niet goed slapen, een onrustig gevoel. Spanningen in je lichaam; je spieren raken verkrampt. Geen geduld meer hebben en je hebt een kort lont- je. Je gedrag verandert in opstandig zijn, koppig, nerveus en angstig. Dit alles verpest je dag aardig.
Nare herinneringen kunnen zijn: Een bepaalde datum die steeds dichterbij komt en maar niet uit je hoofd verdwijnt. Een relatie die niet meer goed loopt of al voorbij is. Herinneringen uit je verleden of het heden gaan in elkaar over. Die kunnen natuurlijk spanning met zich meebrengen voor jezelf en je omgeving. M.b.t. een datum, activiteiten, een ruzietje hier of daar maar ook bijvoorbeeld onverwachts je niet lekker voelen of een pijntje dat je gelijk weet te verwarren. Als dat er bovenop komt is dat te veel. Je rugzak is propvol en jij sleept er de hele dag mee rond.
Ben jij een slachtoffer van je eigen rugzak? Nare herinneringen moet je niet te lang vasthouden. Je kan er zelf voor kiezen of je er op gaat doorborduren; dat geeft een naar ontwerp en maakt je alleen somber en negatief. Duw je gedachten weg, die heb ik niet meer nodig en er niet langer meer over nadenken en met je meedragen. Vergeet niet, jij bent de denker en jij maakt uit waar je aan wilt en blijft denken. Wij hebben allemaal een rugzak de één gevulder dan de ander, maar je hoeft het niet allemaal met je mee te dragen. Ruim af en toe die rugzak eens op. Bekijk steeds opnieuw of je de inhoud van je rugzak nog wel kan gebruiken. Veel hoort bij je verleden. Kan jij er nog iets mee in het heden? Zo niet? Gooi het eruit. Jij kiest hier voor of niet.
35
TIPS
Je zou misschien een soort dagboek kunnen bijhouden. Zo ontdek je wanneer je er het meeste last van hebt. Te veel gedaan? Te veel prikkels? Hoe oververmoeider je bent, hoe lastiger het is om het piekeren te stoppen.
Hoe meer jij doet, hoe meer jouw hersenen te verwerken hebben. En dat vergt energie en het gaat nu niet meer zo snel en gemakkelijk als voorheen.
En te veel doen, werkt meestal frustrerend omdat je dan weer geconfronteerd met een lichaam dat je keihard terugroept.
Het is beter wat energie achter de hand te houden. Zo bouw je deze op en houd je het langer vast. Net als drinken door de dag door is ook rust nemen door de dag door erg belangrijk.
Plan ruimte voor onverwachte zaken. Misschien helpt tussendoor wat vaker de rust en stilte op te zoeken ook.
Het voorkomt misschien wat irritaties als jij aangeeft even rust te nemen. Niet alles tegelijk en op een dag doen. Maar als je dat niet ter harte neemt, breng jij jezelf in de problemen. Daar heeft niemand wat aan. Neem zelf de regie en anderen kunnen zich aanpassen.
Zou van je afschrijven misschien iets voor je zijn? Soms orden je daarmee al een beetje je gedachten.
37
Hersenletsel? Hoe dan? Niks te zien?
Ja, En?………..
Die opmerkingen van:
Nou dan is het toch nog meegevallen.
Nou, je moet niet klagen, het had erger kunnen aflopen.
Dan kan je toch verder met je leven?
Dan hoef je het toch niet langer hierover te hebben?
Zeuren helpt niet……
Op de bank blijven hangen ook niet.
Ik begrijp er niets van, er is toch niets aan je te zien.
Is het niet genoeg geweest?
Volgens mij ben jij er te veel mee bezig.
Of, dat zit volgens mij, meer tussen je oren.
Je moet gewoon doorgaan.
Tjonge jonge wat nu weer?
Moe? Waar ben jij moe van dan?
Ben je nu nog niet aan het werk?
Wanneer begin je eigenlijk weer met werken?
Ik ben er wel klaar mee hoor…, hoef het niet steeds te horen….
HERKENBAAR?
Sommige personen vermijden je.
Sommige kijken de andere kant op.
Sommige willen niet meer met je praten.
Sommige komen niet meer met je in contact of op bezoek.
Sommige helemaal niets…..
Verschillende instanties geven niet thuis of vallen je lastig.
HERKENBAAR?
Er wordt niet meer gevraagd: “Hoe is het nu met je?”
Hoe is het met je partner en je gezin?
Voel jij je verder wel goed?
Heb je het leven weer kunnen oppakken?
Denk je dat je het hebt verwerkt?
Ben je nog ergens onder behandeling?
Ben je er verder klaar mee?
39
Kan ik iets voor je doen?
Het is helemaal niet over, want Na-Zorg, en rouwverwerking wordt
dan pas in werking gezet.
Niet alle vragen zijn beantwoord.
Er komen steeds nieuwe vragen bij: ”En nu, hoe nu verder?”
HERKENBAAR?
40
Littekens
Littekens,
Wat zijn het voor tekens?
Littekens zeggen meer dan je nu denkt.
Laten je zien uit je verleden, niet uit je toekomst.
Littekens,
Hebben je getekend voor het leven. Je BENT het niet, je HEBT het wel.
Littekens zijn niet voor iedereen te zien. Sommige zijn verborgen maar wel aanwezig.
Is litteken een teken?
Wat wil/kan het je vertellen, Nog meer uit te leggen?
Hoeft niet negatief te zijn.
Kijk naar het litteken en bedenk,
Je kan het nu zien, omdat je leeft met dit litteken. Leef in het heden niet in het verleden.
Littekens.
43
De rem is los!!
Bij mensen met hersenletsel kunnen verschillende verstoringen zijn. Het zelfinzicht, ze kunnen niet voor zichzelf kiezen, inschattingen maken of invoelen. Dat kan verstoord zijn.
Hier kunnen vreemde reacties uit ontstaan.
Je bent dan veel meer op jezelf gericht.
Dat is geen egoïsme, maar een hersenletsel.
Bepaald gedrag van voor je letsel kan door hersenletsel versterkt worden.
Sommigen hebben een bepaald gedrag voor hun letsel, versterkt na het hersenletsel.
Bijvoorbeeld, geen rem meer.
Meer emotioneel reageren.
Afgekapt reageren.
Of juist niet.
Oververmoeid.
Gevolgen zijn aandacht- en concentratieproblemen of overprikkeling. Overprikkelingen uiten zich op verschillende manieren.
Sommigen worden bijvoorbeeld letterlijk ziek van te veel prikkels. Sommigen bij communicatie, afasie.
De emotionele gevolgen.
De persoon onderschat zichzelf en wordt onderschat door anderen.
Onbegrip komt door te weinig informatie. Dat levert weer frustratie op. Sommigen hebben een depressieve stemming. Angst-aanvallen. Zijn onzeker en hebben last van een kort lontje.
Sommigen kunnen geen emoties laten zien noch voelen, bv niet meer kunnen huilen. Geen tranen meer laten. Verdriet niet meer voelen. Anderen kunnen bv overmatig vrolijk zijn. Lachen spontaan en veel ook als er niets te lachen valt. Soms tot ergernis van anderen.
Sommigen hebben zelf niet eens in de gaten dat zij afglijden naar controleverlies en het ontberen van een rem.
45
Een van mijn frustraties.
Ik ben bezig op mijn laptop met een bericht schrijven. Als ik dan
plots word afgeleid weet ik niet meer wat ik wilde schrijven.
Of ik zoek iets uit, word afgeleid door iets anders, en weet niet meer
wat ik aan het zoeken was.
Ik weet ik heb iets verbeterd of veranderd op mijn laptop, maar op-
eens weet ik niet meer hoe ik dat heb gedaan. Heel frustrerend. En
dubbel werk. Niet meer op namen komen. Ik weet dat ik ze altijd heb
geweten……..maar waar is die info opeens?
Er wordt mij iets uitgelegd om iets op Instagram te plaatsen.
Men legt mij uit “zo” moet je het doen. Ik weet wat hij bedoelt, het is
niet zo dat ik het niet begrijp. Maar helaas ik kan het niet onthouden.
Vreselijk vind ik dat.
Het frustreert mij dat ik informatie heb, maar ik kom er niet meer
bij.
Waar is die info naar toe? Waar heb ik die opgeslagen?
Ik heb bv een bericht geschreven op klad.
Soms ben ik afgeleid en vergeet ik dat daar op klad mijn bericht staat
waar ik enkele uren aan gewerkt heb omdat ik het altijd nog even
nacheck op schrijffouten.
Ik druk zonder na te denkend op het verkeerde knopje en weg is het
bericht, omdat ik vergeten ben dat dit het bericht is waar ik de hele
tijd aan gewerkt heb.
Is helaas vaker gebeurd. Iemand vertelt zijn verhaal aan mij, ik luis-
ter aandachtig. Maar ik kan niet navertellen wat de persoon mij heeft
verteld.
Dat is vreemd, ik heb het toch gehoord wat hij/zij vertelde.
Dat vreet energie en ik schiet er niets mee op. Is zo frustrerend.
Ik beschrijf het wel eens zo:
Het voelt alsof mijn hoofd een vergiet is, waar van alles onderuit
stroomt. Het lekt, het loopt als het ware langzaam uit mijn hersenen
vandaan. Ik voel bijna dat het verdwijnt.
47
INVESTEREN in JEZELF
Is het beste wat jij voor jezelf kan doen.
Bewust worden van je eigen IK, Jouw Leven.
Vanuit je innerlijk leven ontstaat een innerlijke groei en ontwikkeling. Op jezelf te leren vertrouwen in alles wat je doet en voelt. Jezelf leren kennen is bewust worden van: je doen en laten, je denken, je gevoelens je handelen. Zonder oordeel te kijken naar emoties en je overgevoeligheid.
Je overgevoeligheid leren kennen door aandacht aan jezelf te besteden. Onderscheid te maken van wat je voelt, wat van jezelf is en wat van een ander. Want door je overgevoeligheid sta je open voor stemmingen, en gevoelens van anderen. Het is mogelijk dat jij die zo in je kan opnemen. Dus dan zijn het niet echt jouw gevoelens die bij jou horen maar van iemand anders of de sfeer die er heerst.
Die kan je zodanig triggeren, dat jij je die gevoelens aantrekt. Als jij dus jezelf goed kent, kan jij dit onderscheid ook maken.
Zo kan jij sneller je gevoelens verwerken. Leer jezelf zo te beschermen tegen alle negatieve invloeden van buitenaf. Leer de stilte voelen en te ervaren en wat dit uiteindelijk voor je zal opleveren. Om geestelijk en lichamelijk tot rust te komen en jezelf weer in evenwicht te brengen. Leer heel bewust in je lichaam in je eigen energie te blijven, om met beide voeten op de grond te blijven staan.
Dat is INVESTEREN in JEZELF!!
49
Overprikkeling.
Wij hebben het denk ik allemaal en het is vreselijk irritant: overprikkeling. Het beste is de prikkels te leren kennen. Wanneer ben je overprikkeld? En waardoor is het gekomen? Wat kan je doen om niet steeds weer overprikkeld te raken? Wat moet je doen als je overprikkeld bent?
Als ik mij tamelijk goed voel, heb ik de neiging mij te gedragen en te handelen als een gezonde vrouw. Het gevolg is dat ik steeds meer doe en bezig blijf. Daarvan raak ik steeds meer vermoeid. Dat is het begin van STOPPEN waar ik mee bezig ben. Doe ik dat NIET, dan komen zonder pardon alle symptomen versterkt terug.
Het komt met regelmaat voor dat de bewegende beelden op tv of op mijn pc mij laten voelen dat het prikkels zijn. Van te veel drukte raak ik overprikkeld. Door teveel door elkaar praten tijdens bezoek. Gil- lende kinderen. Geen nachtrust. Te geconcentreerd zijn met lezen. Op mijn pc foto’s uitzoeken en scrollen. Het zijn allemaal prikkels. Als ik moe ben raak ik sneller overprikkeld. Ik schiet in de stress. Daarna gaat een radertje in werking en draait soms overuren – het gevolg van overprikkelingen. Gevoelens van doodmoe zijn, futloos, stress, boos voelen, geen geduld hebben, onrust, angst, twijfels, hoofdpijn, spierpijn, evenwichtsstoornis, onmacht, nachtmerries en slapeloosheid. Een ruis in mijn oor, die doordendert in mijn hoofd. Mijn hoofd voelt vreemd aan. Soms steken van pijn in mijn hoofd. Mijn kaken en sommige spieren doen pijn van de spanningen. Mijn energie is nergens te vinden. Mijn kracht in mijn lichaam is nog maar voor de helft. Mijn innerlijk leven is een achtbaan geworden. En mijn hersenen hebben kermis.
IK BEN OVERPRIKKELD!!!
Als ik al overprikkeld ben, rest mij niets anders, dan de rust en de stilte op te zoeken en alles achterwege te laten waar ik door overprikkeld raak. De rust zal wederkeren. En dan begint de uitdaging weer opnieuw hoe je het beste met jezelf om kan gaan, om er makkelijk mee te leren leven.
De uitdaging zal zijn om jezelf niet weer te ver door te laten gaan. Wees op je hoede voor deze prikkels!
52
Als het even tegen zit.
Als het even tegen zit. En alles in mijn hoofd weer in de war is waar- door ik eigenlijk niet goed meer kan denken en mijn buik tegen werkt, omdat stress mij en mijn lichaam onderuit haalt.
Ik herken dit gevoel van eerder. Het is jammer maar het kan altijd gebeuren, ook als je het niet verwacht. Een denderend geluid in mijn oren en de stress giert als een achtbaan door mijn lichaam. Het haalt mij steeds weer onderuit.
Stop even! En bijkomen.
Dan heb ik even tijd nodig om te herstellen, zodat de overprikkelingen weer stopt en ik weer rust in mijn hoofd krijg. Dan pas kan ik weer normaal functioneren.
Mijn gedachten herinnerden mij gelukkig weer aan de lessen die ik mijzelf en vele andere mensen eerder in mijn leven geleerd heb. Trek je terug en neem rust. Rust vind ik in de stilte. En stilte moet ik zelf opzoeken.
Ik weet inmiddels dat ik rustig aan moet doen en dan de draad weer kan oppakken.
Wat is bewust leven? Hoe doe ik dat?
Bewust leven is je volledig bewust zijn van het hier en nu. Wat denk ik, wat voel ik, en wat kan ik hieraan doen?
Je moet je bewust worden van je geest; je denken, je lichaam en je energieën. Hoe moet je het aanpakken om jezelf weer in evenwicht te brengen en te leren focussen?
Door zonder oordeel te kijken naar emoties en mijn overgevoeligheid. Ik trainde mijzelf om bij mijn aandacht te zijn; wat denk ik en waar ben ik op dit moment mee bezig.
Afwassen en strijken of breien en haken zijn voorbeelden van bezig- heden waar je de automatische piloot aan hebt. Dat werkt niet, want zo kunnen je gedachten alle kanten opschieten, zonder controle wat je toelaat te denken. Dus niet doen.
Blijf je focussen met je gedachten erbij. Jij bent baas over je denken. Jij bent de denker. Je wordt als het ware je eigen observator. Kijk naar jezelf. Door bewust te zijn van je denken, je doen en laten, ben je ook bewust van de keuzes die je maakt. Dat is bewustzijn.
Door oefeningen leer je ook bewust te relativeren, te ademen, te ont- spannen en te mediteren. Je leert hiermee ook het accepteren van datgene dat er nu is. Stress en spanningen nemen af en rust en energie komen in de plaats.
54
Niet meer jezelf zijn. Is dat iemand anders zijn?
Niet meer jezelf zijn.
Is dat iemand anders zijn?
Waar is mijn mijzelf?
Ik ben het helemaal kwijt.
Mijn lichaam is veranderd, mijn geest,
mijn denken,
mijn doen en laten.
Niets zal meer hetzelfde zijn.
Ik herken mijzelf niet meer.
Mijn gezicht in de spiegel straalt niet meer.
Mijn dag en nacht, weken en jaren van, ‘gewoon leven’ zijn niet meer.
Aan mijn gezicht is te zien hoe ik mij voel.
Ik ben verward, bezorgd, teleurgesteld en moe.
Begrijpen doe ik het allang niet meer. Hoe was het ook al weer, ‘gewoon leven’?
Onbezorgd en vol energie,
midden in het leven van alledag te staan.
Het was allemaal als vanzelfsprekend gegaan. Geen rare gedachten aan vooraf gegaan.
Nu zit ik hier stilletjes met mijn gedachten. Weet niet wat ik kan verwachten.
Ik vraag mij af,
Dit kan het toch niet zijn?
57
Mijn leven is nog niet voorbij.
Ik moet veranderen. Aanpassen dat zal het zijn. Ik wil leven, ook al zal het niet hetzelfde zijn. Het wordt nooit meer hetzelfde, maar wel anders. Het wordt nooit meer hetzelfde, maar wel anders. Dat “anders” is nog niet klaar. Het verandert ook steeds weer. Komt het ooit klaar? Of moet je leren met de veranderingen mee te gaan. Bewust mee veranderen. Door steeds te kijken wat ik nog wel kan. Hoe kan ik mijn leven verbeteren. Want jij bent de persoon die veranderingen moet toelaten. Niemand anders kan dit voor jou doen. Het leven is veranderlijk en zal altijd ook zo blijven. Niets blijft ooit hetzelfde. Dat is het leven.
61
Onderschat jezelf en je eigen krachten niet.
Wij zijn meer dan alleen maar een overblijfsel van een hersenletsel.
De belangrijkste les die ik ooit heb moeten ervaren en uit geleerd heb
is: Hoe ongelooflijk belangrijk onze gedachten een rol spelen in ons
dagelijkse leven. Door onze gedachten te veranderen kunnen we ons leven veranderen. Het bewust kiezen van onze gedachten bepaalt hoe wij omgaan met onszelf en onze medemensen. Bepaalt hoe wij met onze problemen omgaan, hoe wij die oplossen en nieuwe veranderingen in onze huidige situatie brengen. Wees bewust van je gedachten en gevoelens in je lichaam. Je gedachten beïnvloeden je leven van alledag. Positieve en negatieve gedachten hebben krachten.
Gedachtentraining is: je bent wat je denkt over jezelf. Als je denkt ik kan het niet, dan kan je het ook niet. Als je alleen maar denk dat het zo moeilijk is, dan is het ook moeilijk. Je roept het over jezelf af. Soms blijven we rondhangen in een spiraal van gedachten. Een pa- troon dat doorbroken moet worden. Focus je op je doel, dan ga je ook doelgericht. Als jij je leven heel bewust met jezelf leeft, dan heb je een gezonde relatie met jezelf en met anderen.
63
Deze ziekte zet het hele leven op z’n kop.
Ongevraagd en onverwachts is het mij ook overkomen.
Bij sommige mensen heeft het een enorme impact op hun dagelijks leven. Het werk, de relatie, kinderen, familie, vrienden en anderen.
Onbegrip heeft iedereen wel eens ervaren. Zo frustrerend. Maar een heel leven met onbegrip is niet gemakkelijk.
Vooroordelen, zullen jullie ook niet vreemd zijn. “Hoezo? Je ziet toch goed uit? Je was toch ook daar of daar en nu zeg je dat je dat niet kan?”
Het gevoel jezelf te moeten verdedigen en te verantwoorden vergt energie en maakt je een beetje moedeloos.
In het begin wordt het nog wel geprobeerd om het uit te leggen. Maar na een tijd vinden anderen dat het nu wel genoeg geweest is. Vragen er ook liever niet meer naar. “Hoezo, het is toch al een jaar geleden?” wordt er dan gezegd.
Naast zichtbare letsels, heeft het ook onzichtbare gevolgen. Overver- moeidheid en overbelasting zijn daarnaast ook nog problemen die overprikkelingen doen versterken.
Dat heeft weer impact op je dagelijkse leven want het brengt je soms wel 3 stappen terug. Dagen van rust heb je dan nodig om bij te tan- ken.
Meestal weet/merk je in het begin niet eens de restverschijnselen en de overprikkelingen, dat komt meestal pas veel later tot uiting.
Je kan namelijk niet meer dezelfde persoon zijn die je ervoor wel was. Voor jezelf is dat moeilijk te begrijpen, jij kent jezelf niet meer terug in wie je ooit was.
Juist de verwardheid belet je om heel bewust in te zien waar je op dat moment in het leven staat. Het wordt nooit meer hetzelfde, maar wel anders. Dat “anders” is nog niet klaar. Het verandert ook steeds weer. Komt het ooit klaar? Of moet je leren met de veranderingen mee te gaan? Bewust mee veranderen door steeds te kijken wat ik wel nog kan en te denken hoe ik mijn leven kan verbeteren, want jij bent de persoon die veranderingen moet toelaten. Niemand anders kan dit voor jou doen.
Het leven is veranderlijk en dat zal altijd ook zo blijven. Niets blijft ooit hetzelfde. Dat is het leven.
66
Mijzelf resetten.
Ik moest mijn geest en lichaam weer in evenwicht brengen. Daar
begon ik mee. Ik probeer je inzicht te geven wat ik heb gedaan om
weer controle over mijn eigen gedachten, mijn lichaam en mijn leven
te krijgen. Dat ging niet vanzelf en ook niet van vandaag op morgen.
Nee, veel oefenen en doorgaan zodat het de kans kan krijgen te sla-
gen. Rust nemen, door de stilte op te zoeken. Stilte bracht mij inner-
lijke rust. Mijn lichaam moet ook de rust krijgen om sterker te wor-
den en energie op te kunnen bouwen. Energie heeft de mens nodig,
dat is van levensbelang. Ik moet ervoor zorgen dat die energie er
komt, er is helaas geen pilletje voor. Geduld geeft mij de kans om
verder te komen. Door geduldig te zijn heb ik geen haast. Ik ben mij-
zelf niet aan het dwingen en ik raak niet gefrustreerd, omdat ik zon-
der energie niet verder kom. Energie moet ik opbouwen en niet ver-
spillen. Opbouwen om sterker en krachtiger te worden om mijn geest
en lichaam tot rust te brengen. Verbruik ik mijn energie zonder dat ik
heb opgebouwd, dan ben ik die zo weer kwijt en val ik terug in het
oude patroon. Als mijn hoofd tot rust komt, dan komen mijn gedach-
ten ook tot rust en dan pas krijg ik controle over mijn gedachten. Op
deze manier kon ik uit die nare vicieuze cirkel stappen. Ik moet gefo-
cust blijven op mijn doel en alert zijn. Door dat te doen kreeg ik lang-
zaam maar zeker mijn controle weer terug.
Door rust en ruimte kreeg ik inzicht en begreep ik meer van hetgeen
waar ik mee bezig was. Ik heb ook geleerd dat ik los moet laten wat
mij ketent aan het verleden. Zo komt er beweging in het heden. Ik
ben niet meer die persoon die ik was. Ik kan niet meer op dezelfde
manier leven als ik eerst deed. Dat is mijn verleden dat ik niet meer
kan gebruiken in het heden. Ik heb dat moeten loslaten om verder te
komen in het hier en nu.
69
WIST JIJ DAT IK……..
Dat ik goede dagen en slechte dagen heb?
Dat ik sommige dagen heb dat ik te moe ben om ook maar iets te
doen, waarvan aan de buitenkant inderdaad niets aan mij is te zien?
Ik weet nooit wat voor dag ik zal hebben. Niet één dag is hetzelfde.
Als ik mij goed voel doe ik meer. De dagen erna is het totaal anders.
Daarom kan ik nooit vooruit zeggen wanneer ik mij goed voel om bv
met anderen iets af te spreken om iets te ondernemen. Ik moet altijd
“misschien” zeggen.
*Wist jij dat………
Dat ik eigenlijk veel meer rust nodig heb dan voorheen?
Mijn hersenen raken oververmoeid. Ik ben dan geprikkeld, gefrustreerd en krijg een kort lontje.
Als ik overgevoelig ben, kan dit een gevolg zijn van overbelasting, dan
ben ik veel emotioneler.
Geconcentreerd bezig te zijn is erg vermoeiend voor mij, bezig te zijn
met denken, verwerken, iets opzoeken, proberen te onthouden en te
reageren. Onder menigten te zijn, drukte om mij heen en mensen die door el-
kaar praten, geschreeuw, harde muziek; ze overbelasten mijn hersenen erg snel, ze filteren geluiden niet meer automatisch zoals ze het
wel gewend waren te doen. Als ik moe ben wordt het denken nog moeilijker. Dat frustreert mij
enorm.
En het woord uithoudingsvermogen ken ik niet meer.
Denk niet, als je niets aan mij ziet dat alles oké is.
Want restverschijnselen die blijven en gaan niet meer weg.
Dat is natuurlijk frustrerend. Want ik wil zo graag.
Anderen mensen verwachten dat ik nog precies zo ben als ik vroeger
was. Maar schijn bedriegt.
Voor andere mensen is dit onduidelijk en dat geeft onbegrip en on-
begrip geeft misverstanden.
Ik geef graag meer inzicht, zodat er meer begrip komt.
*Het zou toch fijn als……….
Het is toch een fijn gevoel als je begrepen wordt, als je het gevoel
krijgt dat er rekening met je gehouden wordt. Dat je merkt dat de
mensen niet vergeten zijn wat jij ze al eerder over je restverschijnselen hebt verteld.
Ik ben mens en heb gebreken waardoor ik niet normaal kan functioneren zoals ik voorheen deed en nu nog graag zou willen.
72
Je kracht zit in jezelf.
In je rust ligt je kracht. Als jij een krachtiger persoon wilt worden, moet je ook kracht hebben. En als je kracht hebt, moet je ook weten hoe deze kracht te gebruiken. In je leven heb je rust nodig om je huidige leven ook aan te kunnen.
Als je geen rust hebt ben je maar een half mens. Heb je maar voor de helft energie om te gebruiken? Er is zo veel meer kracht in jezelf te vinden en te gebruiken. Eerst moet je kracht weten te vinden.
Hoe vind je die kracht in jezelf?
Bijvoorbeeld als je in de gaten hebt, dat je weet wat goed voor je is en wat niet. Dat wat goed voor je is, moet je uitwerken. Wat niet goed voor je is, moet je zoveel mogelijk vermijden en afstand van doen. Zo werk je aan jezelf, aan je gezondheid en aan je toekomst. Zoek de stilte op. In huis, in bed, in de natuur, in de kerk of kapel, het strand, de zee of waar dan ook. Zo krijg je rust in je lichaam én in je geest.
In je geest moet je je gedachten op orde hebben, weten dat jij beslist waar je over denkt of niet. Of dat positief is of negatief. Alles begint bij denken en dan daadkracht gebruiken om het in het dagelijks leven toe te passen. Want denken alleen helpt niet. Als je kracht neemt en toepast in je dagelijkse leven, dan heb je kracht. Dan ben je krachtig en heb je meer zelfvertrouwen. Dus om te vertrouwen op je eigen kunnen, krijg je inzicht in je eigen inzet en kracht. Dat leeft een stuk makkelijker.
Wanneer geef je kracht af?
Dit is de andere kant. Je zult het vast wel herkennen. Het niet weten wat er je lichaam gebeurt. Geen controle over je denken hebben, dat daarom een loopje met je neemt. Dat je angstig en onzeker maakt. Dit ontneemt je kracht. Dan ben je je kracht kwijt. Dan ben je energieloos, moe, futloos, verdrietig, angstig, slaapt slecht en je wordt zenuwachtig. Je kan je moeilijk concentreren, je hebt een slecht zelf- beeld. Je trekt je steeds verder terug uit het sociale leven. Je bent nergens meer echt in geïnteresseerd. Weerstand in je leven.
75
Je geeft je kracht af als je helemaal opgaat in emotie en boosheid. Ongecontroleerde gedachtes zijn: als een kip zonder kop rondlopen zonder een doel voor ogen te hebben. Je geeft ook je kracht af, als je je geluk bij iemand anders neerlegt. Hij of zij zal mij gelukkig maken. Hij of zij mag mij niet verlaten. Als er dominante personen om je heen zijn en jij voelt die onmacht. Als jij niet uitspreekt hoe jij het voelt en beleeft. Dan geef je kracht af. Als je op de bank thuis blijft zitten, wachtend dat op het moment dat er iets zal veranderen. Dan heb jij je kracht allang ergens laten liggen.
Niet weten wat er met je leven is. Niet weten waar te beginnen. Doel- loos rondlopen brengt je nergens. Dat is veel te frustrerend en ver- moeiend.
Werken met je kracht hoe doe je dat?
Zorg voor rust en orde in je denken. Zet jezelf op de eerste plaats. Zonder het gevoel van een dat je een egoïst bent. Kom altijd op voor jezelf. Laat andere personen (oud of jong) niet voor jou bepalen wat jezelf kan beslissen. Hierdoor geef jij je kracht NIET af. Gebruik je kracht in je lijf en je leven. Dat leeft een stuk makkelijker. Ik wens je die rust en die kracht en zeker het inzicht wat ik hier geschreven hebt dat je echt nog veel voor jezelf kan doen in het leven. Dit was ook mijn weg, het heeft mij zover gebracht als ik nu ben.
Ongevraagd ben jij binnen gedrongen.
In mijn eigen huis in mijn hele leven.
Haalt alles overhoop, wil niets geven nog delen.
Stilletjes sloop je in mijn vertrouwde omgeving binnen.
Drong heel diep in mij binnen.
In mijn verleden en blokkeert mijn heden.
mijn geheugen,
mijn vertrouwen,
mijn zelfstandigheid,
mijn gezondheid,
mijn gedachten,
mijn herinneringen,
mijn leven,
Je komt dus niet vooruit,
Maakt alleen stappen achteruit.
Ik wil dat je weggaat en mij verlaat.
Helaas het is te laat.
Het kwaad is geschied.
Niemand die je ziet.
Gebroken en bestolen blijf ik achter met een verwarde geest.
Begrijpen wat met mij gebeurt, kan ik allang niet meer.
Waar ben ik? Waar moet ik heen?
Ik vraag mij af, zal ik blijven of ga ik heen.
Alles is vreemd en niets is meer hetzelfde, nog bekend.
Geen vertrouwen meer, niet in mij nog in de andere mens.
Ik moet mij met tegenzin overgeven aan vreemden,
Die het beter voor mij menen te weten.
Zeg mij een ding, wie ben jij ook alweer?
“Ik ben, je hersenletsel, dat ben je weer vergeten.”
79
Hoe kan jij het beste met mij omgaan.
Hoe kan jij het beste met mij omgaan, zodat ik ook beter met jou kan
omgaan. Daarom mag je van mij weten dat:
Als jij mij rustig benadert en mij geduldig laat spreken zonder mij in
de rede te vallen, dan kan ik jou misschien vertellen wat ik graag
wilde vertellen.
Dat is het beste dat je mij voor mij kunt geven.
Want ben ik even afgeleid, weet ik al niet meer wat ik wilde vertellen.
Heb geduld met mijn geheugen.
Als ik mij iets niet kan herinneren, betekent dat niet dat het me niet
interesseerde wat je vertelde.
Ik kan soms niet op namen komen. Dat is niet dommigheid of onge-
interesseerd zijn maar is mijn korte termijn geheugen het probleem.
Zijn wij met meerdere mensen samen, probeer er dan op te letten
niet door elkaar te praten, want dat vergt erg veel energie.
Als ik moet gapen komt dat omdat ik moe word en dan zal ik op alles
trager reageren. Dat betekent niet dat ik je vervelend vindt.
De ene dag voel ik mij beter en kan ik meer aan dan de andere dag.
Het is niet dat ik niet wil. Maar dan ben ik te moe. Ook als ik op de
bank lig en uitrust wil dat niet zeggen dat ik lui ben.
Als aan mij niets te zien is, wilt dit niet zeggen dat alles oké is.
Als jij dit van mij weet en met mij rekening wilt houden, dan zullen
wij beter met elkaar kunnen omgaan. Zo helpen wij elkaar door be-
grip.
Dankjewel!!
81
Wat vind ik dat iemand anders over mij zou moeten weten?
Aan mij is niets te zien van de gevolgen van een schade aan mijn hersenen. Het resultaat hiervan zijn goede en slechte dagen voor mij. Helaas blijven restverschijnselen mijn dagelijkse leven beïnvloeden. Ik heb goede dagen, dat wil zeggen dat ik mij dan goed voel als ik mij aan mijn regels houd, dan gaat het tamelijk goed met mij. Dan kan ik meedraaien in het dagelijkse leven en soms iets extra’s ondernemen. Maar ik moet altijd rekening houden met niet te enthousiast of overmoedig raken want te ver gaan betekent over mijn grenzen gaan en dat is vergif voor mijn geest en lichaam.
.
Het resultaat: slechte dagen die dan volgen. En dan is het wel aan mij te zien en te merken. Slechte dagen betekent: dat zonder pardon de harde afstraffing het gevolg zal zijn. Dan gaat het ook echt niet goed met mij. Mijn geest en lichaam zijn opeens niet meer van mij want deze hebben een eigen regie en voorlopig niet meer door mij te stoppen. Dat gaat enkele dagen lang duren. Al mijn gevoelens die ik door mijn lichaam voel en mijn gedachten zijn wel 10 keer meer versterkt dan voorheen. Het begint met een druk in mijn hoofd een soort van beweging in mijn hoofd. Ik voel mij daardoor duizelig en heb evenwichtsstoornis.
.
De geluiden van buitenaf veranderen en de ruis in mijn hoofd wordt alleen maar erger. Daardoor krijg ik overdag en in de nacht geen rust. Ik word achtervolgd door vreemde dromen en onrust door mijn lichaam en geest. Daardoor kan ik niet bijtanken en bijkomen om de dag door te komen. De hele dag ben ik doodmoe. Kleine pijntjes hier en daar zijn versterkt. Af en toe heb ik een lift-gevoel, dat voelt eng. Mijn spieren zijn innerlijk zo gespannen dat het pijn doet, maar aan de buitenkant is dat niet te zien.
.
Een misselijk gevoel komt steeds om de hoek kijken. Negatieve gedachten overvallen mij. Ik word daar prikkelbaar en onrustig van. De flitsende beelden op TV zijn zo irritant dat ik er niet naar kan kijken. Een gesprek is moeilijk te volgen en zeker als er andere geluiden of gesprekken op de achtergrond of naast mij zijn. Drukte om mij heen kan ik nu niet meer verdragen. Het geschreeuw van kinderen al helemaal niet. Concentratie is ver te zoeken. Om te kunnen concentreren moet ik mij dwingen en dat frustreert enorm en vraagt veel energie. Gevoelens van frustratie, angst en onzekerheid maken mij opstandig, ongeduldig. Ik weet niet hoe- lang ik dit zal blijven voelen of wanneer het weer rustiger wordt en ik even weer op adem kan komen. Mijn hersenen hebben kermis. Mijn lichaam lijkt een achtbaan van gevoelens. Dat zorgt er voor dat ik me weer onveilig voel. Mijn tong is een seconde te laat, daardoor stuntel ik of kom zelfs niet op woorden.
.
Dat vind ik niks, dus wil ik ook liever niet praten. Aan het lopen is het te zien dat ik met het been sleep. Het gevoel te hebben dat ik eigenlijk niets anders kan doen dan afwachten tot het langzaamaan weer beter zal worden. Mijn grootste angst is: blijf dit zo? Dit zijn mijn ervaringen die ik beschreven heb omdat ik vind dat anderen dit over mij mogen weten. Dan hoop ik op meer begrip. Iedereen die dit herkent, wil ik tegen zeggen: ga niet stressen, het is wat het is.
84
Loslaten.
Houd niet vast aan teleurstellingen in je leven, woede, angst of pijn. Ze stelen je energie en houden je weg van verbeteringen.
Loslaten heeft alles te maken met vertrouwen. Andersom geldt dus ook dat controleren gebaseerd is op angst. En niemand wil leven op basis van angst, toch?
Loslaten is niet mijzelf losmaken, maar aanvaarden.
Loslaten is niet het verleden betreuren, maar groeien en leven naar de toekomst.
Loslaten is minder angst hebben en meer liefhebben.
Maar hoe doe je dat dan, loslaten? Hieronder een paar tips die je misschien kunnen helpen om het ingesleten patroon van controleren of terugkerende negatieve gedachten en gevoelens te doorbreken.
.
Word je bewust van je gedachten. Dat is je controle-centrum. Om eens bewust met jezelf te bekijken wat jij zo al denkt is het goed om eens alles op te schrijven wat er in je opkomt. Niet in discussie gaan met jezelf, niet relativeren, gewoon luisteren naar je gedachten en ze opschrijven. Lees even later terug wat je hebt opgeschreven. Shocking? Dat is dus wat er in je hoofd allemaal gebeurt. Het zijn deze gedachten en gevoelens die (onbewust) je leven beheersen. Bedenk dat het geen zin heeft om je boos of verdrietig te blijven voelen over dingen en situaties waar je geen invloed (meer) op hebt. Hoe meer aandacht je ze blijft geven hoe meer ze zich zullen verankeren in je bewustzijn.
Erken ze, maar als ‘oud zeer’ het is niet meer van ‘nu’. Vervolgens ga je kiezen: wat wil ik loslaten? Wees een beetje mild voor jezelf. Geef je zelf de tijd, doe het stap voor stap. Als je weet wat je los wilt laten is het een kwestie van experimenteren, zoeken naar de manier die voor jou het beste werkt. Een oefening van losla- ten die je kunt proberen: Laat de gedachten/gevoelens onder de dou- che, letterlijk van je afstromen. Zie hoe ze verdwijnen in het putje en voel je schoon en licht. Water heeft letterlijk fysiek reinigende eigen- schappen, maar ook op energetisch gebied verricht het wonderen. Vraag jezelf: wat heb ik aan deze gedachte/dit gevoel? Helpt het me verder? Levert het me wat op?
.
Als het niets positiefs is, kun je de gedachten makkelijker loslaten: het brengt je immers niets goeds. Verzet je gedachten. Denk aan iets leuks, ga naar buiten, onderneem iets nieuws, ga wat doen. Ben opmerkzaam, herken het als zo’n negatieve gedachte de kop op steekt, maar blijf er niet in hangen. Natuur- lijk zijn er nog vele andere manieren, maar probeer het gewoon. Het belangrijkste is dat je leert herkennen wanneer je ‘vast’ zit in iets wat met loslaten gebaat is en daarnaar handelt. Dat je niet leeft vanuit angst maar vanuit vertrouwen. Dat je leert dat jij toch nog het een en ander voor jezelf kan doen.
88
Krijg jij je gedachten niet op orde?
Is het een grote puzzel?
Krijg jij je gedachten niet op orde? Is het een grote puzzel?
Is het een chaos in je hoofd?
Ik begrijp heel goed dat je daardoor van in de war kan geraken.
Soms zijn je gedachten niet bij hetgeen waar je mee bezig bent. Dan
nemen ze een loopje met je.
Of we blijven rondhangen in een spiraal van gedachten. Een patroon
dat doorbroken moet en kan worden. Dat begint bij je denken. Ik heb
dat ook gehad.
Ik kan je vertellen wat ik heb gedaan om dit onder controle te krij-
gen. Er moest structuur in mijn leven komen. Ik moest er voor zor-
gen dat ik de baas over mijn denken werd.
Dus leerde ik mij te focussen op hetgeen waar ik mee bezig was. Ne-
gatieve gedacht verbande ik en dwong mij aan iets anders te denken.
Ik zocht geregeld de stilte op om rust te creëren in mijn gedachten.
Ik maakte een lijstje van hetgeen die dag gedaan moest worden. En
daar hield ik mij aan. Geen extra afspraken maken of extra bezoek.
Ben met mijzelf bezig en focus mij op hetgeen die dag gedaan moet
worden.
Voordat ik ging slapen werden de lichten gedempt en geluiden uitge-
zet. Dat luisteren naar de stilte zodat je zelfs de stilte in je gevoelens
je lichaam en geest kan binnen laten.
Daarna naar bed. Doe geen lampen aan en probeer zo veel als moge-
lijk in het donker te blijven. In bed proberen te voelen dat je gaat
ontspannen. Vroeg opstaan en eerst beginnen met stilte en rust
voordat de rest van de familie aan het alledaagse leven gaat begin-
nen.
Voor mij was het vaker al voor 6:00 á 7:00 uur opstaan. Voorbereiden op de dag die komen gaat.
Het hele ritueel begint van voor af aan. Focussen op hetgeen je bezig
bent. Dwing je gedachten weg te blijven van negativiteit.
Alles heeft tijd nodig maar juist ook oefeningen om tot succes te
kunnen komen.
91
Potverdorie……………
Het bezoek is de deur uit. Mijn hoofd is een en al chaos. Ik voel dat er
geen info meer bij kan. Dat neem ik ook niet meer op.
Bij veel bezoek spreken mensen door elkaar heen dat is vreselijk irritant en dat gaat met mij niet goed samen. Die drukte om mij heen
kan ik niet goed verdragen. Het maakt mij onrustig. Is ook net alsof
het geluid op de achtergrond steeds sterker en drukker wordt.
Ik vergeet wat ik wilde zeggen. Ben heel snel afgeleid en dat stoort
mij in een gesprek. Als achter of naast de persoon nog iets of iemand
in beweging is dan ben ik mijn tekst kwijt.
Als het bezoek weg is dan voel ik uren daarna nog steeds mijn ver-
stoorde gevoel van onrust. Mijn hoofd/gedachten draaien overuren.
Het geruis in mijn oor druist door mijn hoofd. Ik voel mij uitgeblust
en doodmoe.
Dan gaan we naar bed. Ik lig uren te draaien en te woelen. Mijn
hoofd is nog steeds bezig met de gesprekken die allang achter de rug
zijn. Zonder dat ik er verder nog iets aan doe want ik ben doodmoe, wil
niet meer denken maar toch blijft het erg onrustig in mijn hoofd en
blijven mijn gedachten maar doormalen. Ik kan het niet stopzetten.
Heel frustrerend.
| Ik ben in mijn bed hartstikke moe en lig maar te draaien. Het is nu |
| half 3 in de nacht en ik slaap nog niet. Dus van ellende sta ik maar |
op.
| Ik zit nu beneden achter mijn laptop en schrijf mijn frustratie op. |
| Ik weet nu al dat mijn aanstaande weekend zal bestaan uit onrust. |
93
Verwerkingsproces.
Meestal ga je vlak na het krijgen van een diagnose, of het ervaren van elke andere traumatische gebeurtenis, over op de automatische pi- loot. Ik heb dat zelf ook zo ervaren.
Het lijkt wel alsof je alleen gericht bent op bijvoorbeeld “en hoe nu verder?” En dat je erg je best doet om vooral alles als vanouds te doen. Soms is het een handelen zonder echt te voelen of te denken. Vooral niet te veel denken en ook niet te ver vooruit kijken. Sommige horror-scenario’s in je gedachten zijn erger dan achteraf zal blijken. Emoties etc. worden dan ook niet echt toegelaten, je wilt geen zwakte laten zien. Je bent bang om je daarin te verliezen en je dan machte- loos te voelen.
.
Dit is een automatische reactie om ervoor te zorgen dat je de situatie zo goed mogelijk doorkomt. Een soort zelfbescherming. Zo heb ik het ervaren. Mij heeft het geholpen om op deze manier alles een plaats te kunnen geven. Zodat ik kon berusten in de situatie, het is niet anders.
Wij vertelden de eerste paar maanden niemand (behalve directe familie) wat er met ons aan de hand was. Die keuze hebben wij bewust zo gemaakt, met de geruststelling inmiddels dan ook te weten wat ons te wachten zou staan en hoe het verder zou gaan. Voor ons heeft dat goed gewerkt. Wij voelden ons dan ook iets sterker aan, om de vragen te beantwoorden of de soms vreemde reacties van de mensen te bekijken wat ze nu eigenlijk bedoelden met hun opmerking. Of de gruwelverhalen van andere mensen die ze kennen, die je spontaan opgedrongen krijgt, omdat sommigen niet weten hoe ze moeten reageren op je verhaal. Soms help het om erover te praten en soms kun je het beter laten.
Je omgeving speelt een belangrijke rol bij het proces van verwerking. Wij hebben gemerkt dat de meeste mensen toch wel bang zijn voor ons/jouw verhaal, omdat ze niet weten wat jij allemaal wilt vertellen. Tenslotte kan het iedereen overkomen. Dat is een eng gevoel waar men liever niet aan wil denken.
Ik adviseer graag andere mensen. Je hoeft niet meteen te reageren als iemand je zijn/haar verhaal heeft verteld. Geef hem/haar het gevoel dat je luistert naar hetgeen men vertelt. Laat gruwelverhalen van hoe erg het is bij iemand anders achterwege. Daar zit niemand op te wachten. Door alleen maar even de aandacht te schenken en een luisterend oor te bieden doe je al meer dan genoeg. Dat zal de persoon in jou waarderen. Ik hoop hiermee een beetje inzicht te ge- ven hoe het bij sommige mensen kan overkomen.
96
Soms heb je het gevoel dat jij jezelf in de weg loopt.
We weten zelf niet meer wat we moeten doen. Met warm weer is het
net of alles dubbelop is.
Al helemaal voor die mensen die in een rolstoel zitten, slecht ter been
zijn, bedlegerig zijn of andere ongemakken kennen waar ze door geplaagd worden. Ik kan mij voorstellen dat je het dan moeilijker vindt
om positief te blijven. Het gevoel te hebben dat je jezelf in de weg zit. Dat je niet vooruit komt, dat het allemaal te lang duurt. Dat je er geen
zin meer in hebt, er genoeg van hebt. Dan komen gevoelens boven van: verbitterdheid, verdriet en ongelukkig zijn en al helemaal als er zo’n dag is dat het lijkt alsof alles je
tegen zit. Dat je geen kracht meer hebt om jezelf weer op te peppen, bij elkaar te rapen. En dat je het helemaal niet accepteren kan, hoe
jouw situatie nu is zoals ze is. Helaas is hier geen pilletje voor om dit niet te voelen. Hier moet je doorheen. Is zeker niet prettig maar je hebt geen keus.
Ik raad je aan, zo rustig mogelijk te blijven. Jezelf niet overstuur te maken door je bezig te houden met het verdriet en het besef dat het niet meer leuk is. Zoek de stilte op en de schaduw. Veel drinken. Dat is al veel wat jij voor jezelf kan doen om het je iets aangenamer te maken. Denk liever dat er koelere dagen zullen komen en dan zal jij je ook beter voelen. Ik zeg niet dat dit makkelijk is maar het is ook niet onmogelijk.
99
Agressie is voor niemand goed.
Voor jou niet, denk bv aan je bloeddruk, en voor je omgeving niet.
Eerst moet je begrijpen waar die agressie vandaan komt.
Waarom reageer ik zoals ik reageer?
Het belangrijkste is, je moet wel willen dat jij jouw agressie zelf be-
heerst. Anders neemt het een loopje met je en ben je niet te houden.
Dat sloopt je en slurpt al je energie weg, je raakt buitenzinnen door
de onmacht, niet te weten hoe ga je hiermee om moet gaan. Uiteinde-
lijk verliest jij jezelf. En zo ben je weer terug bij af!
Dus zal jij moeten zorgen dat jij de controle hebt over je agressie.
Wat kan je doen:
Je zit door je hersenletsel te veel in je hoofd. Je lichaam zal reageren
op de gedachten waar jij je mee inlaat.
Zie het als een cirkel waar jij midden inzit. Je moet die cirkel door-
breken.
Alert zijn op jezelf. Op je denken en je gedrag. Leer jezelf als het ware
opnieuw kennen. Jezelf leren kennen is een grote stap om uit die
cirkel te kunnen stappen.
Schrijf dit eens voor jezelf op:
Hoe voel je je op dit moment?
Wanneer voel jij je agressie opkomen?
Wat zijn je nare kanten?
Waar kan jij absoluut niet tegen?
Wanneer flip je?
Wanneer verlies jij je controle?
Houd je zelf wel goed in de gaten wanneer het lontje steeds korter
wordt en agressie voelt opkomen, zorg dan dat je uit de situatie weg
gaat waar je op dat moment bent.
Het heeft totaal geen zin om door te gaan; dat gaat van kwaad tot
erger. Zonder je af om te kunnen kalmeren. Blijf weg tot dat je voelt
dat het gezakt is.
Dat is controle hebben en iets wat jij voor jezelf kan doen.
Dit kan niemand anders voor je doen. Jij bent op jezelf aangewezen.
101
Jij moet jezelf goed leren kennen; de mens die je NU bent en de mens
die je ooit was loslaten. Want nu moet jij het doen met hoe je NU
bent.
Alles gebeurt in je gedachten. Jij moet je hersenen laten weten dat
JIJ de DENKER bent. En niet van er gebeurt van alles in mijn den-
ken wat ik niet weet en geen controle over heb. Eerst was het nor-
maal wat je dacht en wat je deed. De automatische piloot ging als
vanzelf en jij ging je eigen gangetje dus ook. Nu is er geen automatische piloot meer voor je en moet jij zelf de boel in de gaten houden en
opnieuw leren sturen. Jezelf besturen.
Jouw denken controleren. Jij weet inmiddels dat je denken zijn gangetje kan gaan, niet omdat jij dat wilt maar omdat je een hersenletsel
hebt. Dat is de oorzaak van alles. Daar moet jij het mee gaan doen.
Je kan enkele oefeningen voor jezelf doen:
Zoek de stilte zoveel mogelijk op, om geestelijk en lichamelijk tot rust
te komen. Rust vind je in de stilte.
Zonder je even af, even naar boven of naar buiten in de frisse-lucht.
Merk jij dat je weer te veel met je gedachten (piekeren) in je hoofd
zit? Dwing je dan om weg te gaan uit je hoofd.
Om weg te komen uit je hoofd kan je deze oefeningen doen.
Ga met je gedachten naar je voeten. Voel je voeten op de grond. Je
hakken, je zolen en je tenen.
Blijf je concentreren op je gevoelens van je voeten; breng je aandacht
helemaal naar je voeten. Dat is heel belangrijk.
Ik vertel je waarom.
Ten eerste kom je zo met je gedachten uit je hoofd, want in je hoofd
speelt zich de agressie af voordat het je hele lichaam in beslag zal
nemen.
Als je al je aandacht (en dat is een training) brengt naar je voeten
kom je tot bedaren en zal de agressie niet doorzetten.
102
Blijf het oefenen, uiteindelijk zal je het kunnen beheersen.
Concentreer je op je voeten.
Bij het lopen, voel je hakken, zolen en tenen. Volgende voet hetzelfde.
Voel hoe je voeten in je schoenen zitten.
Voel je blote voeten.
Voel hoe je op een stenen vloer, houten vloer of de vloerbedekking
loopt.
Train jezelf vlijtig en geef het de tijd; met doorzetten zul je resultaat
boeken.
Zo krijg je de controle op je ongecontroleerde gedachten en agressieve gevoelens.
Ik spreek uit eigen ervaring. Ook ik heb mij dit moeten leren beheer-
sen om met mijn gedachten, emoties en overprikkelingen om te gaan.
Het is aanpassen en alert zijn.
103
Wat is mij nu overkomen?
Langzaam maar onherroepelijk is het oordeel geveld.
“U heeft een hersenletsel mevrouw.”
Geen twijfels meer mogelijk, een lelijk pardon is geboren.
Wat moet ik hier mee? Wat is mij nu overkomen?
Helaas krijg ik geen boekje met gebruiksaanwijzing mee.
En nu? Hoe nu verder? Geen idee.
Ik heb dit nog nooit meegemaakt.
Misschien valt het allemaal wel mee.
Wat is mij nu overkomen?
Met welke maat moet ik dit meten?
Natuurlijk ben ik bang en strijdlustig geweest.
Rust en positiviteit was ver te zoeken.
Maar, wat heb ik laten liggen?
Wist ook niet meer waar te beginnen met zoeken.
Ik vind er niks meer aan.
Voel mij verdrietig en verward.
Vraag mij af, wat is mij aangedaan.
Tja, langzaam komt het besef.
Hier moet ik toch echt zelf doorheen.
Ik heb geen weet, waar gaat dit heen.
Voel mij erg zwak en denk ik kan niet meer.
Ik wil niet meer. Het is over en uit.
Niet alleen mijn lichaam werkt niet mee.
Mijn geest laat mij nu ook in de steek.
Wanhopig kijk ik toe.
Het is een vreselijk rotgevoel.
Mijn leven glijdt aan mij voorbij.
Zo hoort het toch niet te zijn.
Ik geef mij over aan deze hevige strijd.
Ik laat het maar over mij heen komen.
Kan er nu toch niet eerder van af komen.
In een rustmoment kon ik weer helder denken.
Neem een moment mijzelf in mijn armen.
Niemand anders kan dit voor mij doen.
Wat is mij nu overkomen?
108
Heb jij je al afgevraagd:
“Hoe komt het dat ik opeens zo onrustig en
zenuwachtig kan zijn? Het is een rotgevoel, wat kan ik hiertegen
doen? Voel mij depri, moe, futloos, duizelig, energie is ver te zoeken,
al weer een kort lontje. WAT IS DIT??”
Denk eens even rustig terug naar hetgeen dat kort geleden gebeurd
is. De voorafgaande dagen zijn achter de rug en jij hebt waarschijnlijk
te veel gedaan en ondernomen en te veel aan prikkels toegelaten.
Veel bezoek geweest, te druk gehad?
Dit is dus een reactie van jouw lichaam en geest.
Het te veel van deze en/andere zaken is de reden van jouw onrust.
Die onrust die nog na-dendert maakt jou zo zenuwachtig en onzeker.
Dat is inderdaad een rotgevoel. En jij vraagt je af: “Wat kan ik hiertegen doen?” Neem rust door de stilte op te zoeken.
Jouw hoofd moet weer tot rust komen. Ontspannen. Dat kan alleen
in stilte. Net als een wekker die gezet is en nu afratelt. Laat het ook
maar gebeuren, tegenhouden kan toch niet.
Langzaam zal je merken dat je lichaam en geest weer tot rust komen.
Daarna langzaam starten met doorgaan, maar niet te veel doen. Be-
scherm jezelf hiervoor.
Hoe meer jij het rustig aandoet en je niet forceert, hoe meer energie
je zult opbouwen. Verzamel als het ware eerst zo veel mogelijk op-
bouwende energie om je sterker te maken.
Als je sterker bent kan je alles beter aan.
Neem een Time-Out!!
109
Alle indrukken komen bij mij tegelijk naar binnen.
Vanochtend had ik een afspraakje met Johan en zijn lieve vrouw Marijke. Johan is al jaren een trouwe meelezer van mijn besloten Facebook-pagina. Johan is op dit moment in Zuid Limburg en wij hebben elkaar, na jaren schrijven, eindelijk persoonlijk getroffen. Het was super gezellig, de tijd vloog voorbij. Zoveel erkenning en herkenning van en met elkaar over NAH.
Waarom vertel ik dit? Om deze leuke ochtend met Johan en zijn vrouw Marijke te kunnen doen, heb ik de dag ervoor een rustdag genomen; vroeg naar bed en op tijd weer op. Die rustdag had ik nodig om deze dag ook samen te kunnen doen. Dat is plannen maken en aanpassen. Vanmiddag de tijd genomen om weer rustig te worden. Wij zaten met 4 personen aan tafel in een restaurant. Kopje koffie erbij, heel gezellig hoor! En maar kletsen.
De radio stond niet echt hard, maar was op de achtergrond wel duidelijk aanwezig. Soms ging het gesprek 2 en 2 door elkaar heen. Dit kan echt niet, zo kan ik niemand volgen. Het koffieapparaat had best een krachtig/dominant geluid om de koffie uit het apparaat te krijgen. Wij zaten aan het raam en ik zag af en aan auto’s komen en gaan. Het geluid van de auto over het grindpad en de autodeuren die dicht klapten hoorde ik waarschijnlijk als enige aan tafel.
Vreemde mensen komen binnen en anderen verlaten de ruimte; daar is geroezemoes van en beweging. Die bewegingen leiden mij af zodat ik steeds mijn tekst kwijtraakte en vergat wat ik aan het vertellen was of wilde vertellen. Een persoon buiten stoeide met zijn bladzuiger. Gas- ten aan het tafeltje naast ons waren ook met 4 personen in gesprek. Luisteren en bewegende beelden op de achtergrond zijn triggers. Zelfs het gerinkel van de kassa was te horen. Ik probeerde mij steeds te concentreren om het gesprek te kunnen blijven volgen. Dat gaat echt niet vanzelf. Ik raakte een beetje gefrustreerd, maar wilde dit niet laten merken. Probeer je eens voor te stellen dat alle geluiden gelijktijdig binnen komen. Alle indrukken van buitenaf komen ook gelijktijdig binnen. Alles wat beweegt en het geroezemoes komen tegelijk bij mij binnen.
Ook de achtergrondgeluiden, die duidelijk aanwezig waren, komt tegelijk binnen. Niet te vergeten de gevoelens, de emoties, de druk en het stressgevoel die er ook nog bijkomen. Niets is meer gefilterd. Dit zijn mijn ervaringen bij een gezellig gesprek in een restaurant. Stel je voor, hoe zou het zijn voor een kind met NAH… Dit vraagt voor iemand als ons lotgenoten zoveel meer dan een gezond mens.
Realiseren gezonde mensen zich dit wel?
112
Tot slot;
Ik ben er van overtuigd dat dit inzicht tot meer begrijp zal leiden.
Ik hoop daarom dat ik je enigszins inzicht heb kunnen geven daar om eigen ervaringen op te schrijven.
Groet van Lieky van der Velden.
Heb je interesse in mijn Facebookpagina voor mensen met NAH?
Klik dan hier. Hersenletsel NAH Restverschijnselen besloten pagina.